Ӗнер, юпан 24-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче пӗтӗм чӑвашсен «Асам» кинофестиваль иккӗмӗш хут уҫӑлчӗ. Символла нумератора шаплаттарнӑ хыҫҫӑн пухӑннӑ халӑх умне конкурса хутшӑнакан фильма кӑтартрӗҫ. Енчен те пӗлтӗр иртнӗ ӗмӗр пуҫламӑшӗнче ӳкернӗ «Киремет кати» фильмпа паллаштарнӑччӗ пулсан кӑҫал куракансем «История великого народа» (чӑв. Аслӑ халӑхӑн историйӗ) документаллӑ фильма пахалама пултарчӗҫ.
Ю. Сергеев режиссёр ӳкернӗ фильм чӑваш халӑхӗ историйӗ пирки каласа парать. Авторсем хунсенчен пуҫласа Хусан ханлӑхӗн вӑхӑтӗчченхи тапхӑра илнӗ. Халӑх кун-ҫулӗ чӑн та куракансемшӗн кӑсӑклӑ пулчӗ пулас — зал лӑк тулли пулчӗ, халӑх саланмарӗ. Авторсем хӑйсен фильмӗн никӗсне Юхма Мишшин теорине хунине пула килӗшменнисем те пулчӗҫ. Андрей Суварин, сӑмахран, фильмра сӑварсене асӑнманнишӗн кулянчӗ.
Аса илтеретпӗр, «Асам» кинофестивале шӑматкун пӗтӗмлетӗҫ. Унччен вара куракансем конкурса кӗнӗ 27 фильмпа тата тулашри 22 фильмпа паллашма пултарӗҫ. Кино ӳнерӗпе кӑсӑкланакансен вӗсене курма наци вулавӑшне е электронлӑ тата кинодокументацин патшалӑх архивне (И. Яковлев проспекчӗ, 12а ҫурт) ҫитмелле.
Юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнче республикӑри Наци вулавӑшӗнче «Актуальность перевода на национальные языки и с национальных языков в российском и европейском контексте» (чӑв. Наци чӗлхисене куҫарнин тата наци чӗлхисенчен куҫарни Раҫҫей тата Европа контекстӗнче) ҫавра сӗтел ӗҫлемелле. Унта Раҫҫейри тата Европӑри литературоведсем, ҫыравҫӑсем, тӑлмачсем хутшӑнмалла.
Вулавӑшӑн «Чӑваш кӗнеки» центрӗ чӑваш авторӗсен хайлавӗсене тӗнчери тӗрлӗ халӑх чӗлхи ҫине куҫарнине аса илтерет. Чӑн та, Константин Ивановӑн «Нарспи» поэмине, сӑмахран, 20 чӗлхе ҫине куҫарнӑ, Ҫеҫпӗл Мишшин «Ҫӗн кун акине» — 55 чӗлхе ҫине.
Тепӗр халӑхӑн культурине, шухӑшлавне, хӑйне евӗрлӗхне куҫару урлӑ туйса илме пултарать. Тӑлмачсен йывӑрлӑхӗсем тата ытти ҫивӗч ыйту пирки ҫавра сӗтел вӑхӑтӗнче сӳтсе явӗҫ. Мероприяти 14 сехет те 30 минутра 201-мӗш пӳлӗмре пуҫланӗ.
Юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Наци вулавӑшӗнче Наци поэзийӗн фестивалӗ иртмелле. Вӑл акт залӗнче 14 сехетре пуҫланмалла.
Мероприятие хатӗрлекенсем пӗлтернӗ тӑрӑх, литературӑри опытпа паллаштарма тата хӑйсен халӑхӗн культурипе ҫывӑхлатма ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнчи хӑнасем килсе ҫитмелле. Сӑмахран, Мускавран Виктор Куллэ поэта, тӑлмача, литературоведа, сценариста, «Антология современной поэзии России» кӗнекене хатӗрленӗ авторсенчен пӗрне кӗтеҫҫӗ. Унсӑр пуҫне Тутарстанри Алия Каримова поэт, тӑлмачӑ, Горький ячӗллӗ Литературӑпа мемориал музейӗн литпӗрлешӗвӗн ертӳҫи; Пушкӑртстанри Марсель Салимов писатель-сатирик, поэт, публицист, асӑннӑ республикӑри Гульсира Гизатуллина писатель, ҫыравҫӑ, Лилия Сагидуллина поэт; Мордва Республикинчи «Чилисема» (чӑв. Хӗвелтухӑҫ) журналӑн пай редакторӗ Татьяна Швецова тата ыттисем килессе шанаҫҫӗ.
Чӑвашри ҫыравҫӑсенчен Раиса Сарпи, Юрий Сементер и Валери Туркай, Дмитрий Воробьев, Дмитрий Вонави, Елена Светлая пулмалла.
Самара хулинчи чӑваш ҫамрӑкӗсен «Аван» клубӗ чӑваш тӗррипе мастер-класс йӗркеленӗ. Тӑван халӑхӑмӑрӑн тӗрӗ ӑсталӑхӗнчи вӑрттӑнлӑхпа паллашас шухӑшлисем паян 11 сехетре унти Чернореченский урамри 21-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ вулавӑша пухӑннӑ.
Тӗрӗ ӑсталӑхӗпе кӑсӑкланакансем валли заняти тӳлевсӗр иртнӗ. Мастер-класа Галина Цыганкова ертсе пынӑ. Галина Вениаминовна чӑвашсен тӗрри пирки каласа кӑтартнипе пӗрлех Атӑлҫи тӑрӑхӗнче пурӑнакан ытти халӑхӑн ҫак ӑсталӑхӗ пирӗннисенчен мӗнпе уйрӑлса тӑни ҫинче те чарӑнса тӑнӑ. Орнаментсемпе паллаштарнӑ, тӗрӗ техники пирки ӑнлантарса панӑ.
Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн «Чувашская книга» (чӑв. Чӑваш кӗнеки) центрӗ «Волшебная вышивка» (чӑв. Асамлӑ тӗрӗ) кружока йыхравланине пӗлтернӗччӗ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн «Чувашская книга» (чӑв. Чӑваш кӗнеки) центрӗ «Волшебная вышивка» (чӑв. Асамлӑ тӗрӗ) кружока йыхравлать.
Вулавӑшри кружок виҫӗ ҫул ӗҫлет. Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, халӑх академикӗ, Раҫҫей халӑх ӑсти Евгения Жачева педагог чӑваш тӗррин вӑрттӑнлӑхӗпе паллаштарнӑ май ҫак ӑсталӑха алла илме те хӑнӑхтарать.
Асаннесемпе кукамайсен пултарулӑхне манӑҫа кӑларас мар, кашни тӗрӗ мӗн пирки ӑнлантарнине ӑша хывас текенсене вулавӑш ӗҫченӗсем «Асамлӑ тӗрӗ» кружока каллех йыхравлаҫҫӗ. Занятисем ҫитес уйӑхра, чӳкӗн 12-мӗшӗнче, пуҫӑнмалла. Унта шӑматкунсерен 10 сехет тӗлне чӗнеҫҫӗ.
Наци вулавӑшӗнчи ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ 8(8352) 23-02-17 (хушма номер 144).
Кӗҫнерникун, авӑнӑн 15-мӗшӗнче, Наци вулавӑшӗнче черетлӗ лекци иртӗ — ҫуллахи вӑхӑтра канса илнӗ хыҫҫӑн Сергей Щербаков ертсе пыракан истори клубӗ хӑйӗн ӗҫне малалла тӑсӗ. Пуҫламӑшӗ 18 сехетре.
Авӑн уйӑхӗнчи лекци Чӗмпӗре чӑваш тӑрӑхӗн тӗп хули тума шут тытни пирки пулӗ. Лектор ҫак ыйтусем тавра каласа парӗ:
- Чӗмпӗре тӗп хула тӑвасси мӗнле хутсенче ҫырӑннӑ;
- Чӗмпӗр хули чӑвашсен тӗп хули мӗншӗн пулса тӑман;
- Чӗмпӗр тӗп хула тума Владимир Ленин хӑҫан, кама тата ӑҫта каланӑ;
- XX-XXI ӗмӗрсен чиккинче ҫак ыйтӑва мӗншӗн ҫӗклеме пуҫланӑ;
- Чӗмпӗр хулине малашлӑхра та пулин чӑнласах Чӑваш Енӗн тӗп хули тума пулать-и?
Ӗнер Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче Эдисон Патмарӑн черетлӗ кӗнекине хӑтланӑ. «Нӳхрепри миллионер» ят панӑ пысӑках мар пичет кӑларӑмне виҫӗ повеҫ кӗнӗ. Автор пӗлтернӗ тарӑх, ку вӑл унӑн — 150-мӗш, юбилейлӑ кӗнеки.
«Нӳхрепри миллионер» повеҫре ӗҫлемесӗр пуясшӑн ҫунакансем пирки ҫырса кӑтартнӑ. Вӗсенчен пӗрисем вӑйӑ выляса пуйма астарҫҫӗ, теприсем, наччасрах пуяс тесе, автор калашле, «йӗмсӗр тӑрса юлаҫҫӗ».
«Чӗрӗ виле» повеҫре автор тепӗр тӗнче пурах тесшӗн. Унта вӑл ҫынсем ӑнланмалла мар тӗлӗксем курнине, ҫавсем тепӗр чух япӑх ӗҫрен тытса чарнине, тӗлӗксене ӑша хывмаллине палӑртнӑ.
«Ытла та ухмах тӗнче» повеҫре ватти те, яшши те тӗнче тетелӗнче пӗр-пӗринпе паллашни, унтах укҫа туни тата ытти пирки ҫырса кӑтартнӑ.
Кӗнекене алла илнисем хакланӑ тӑрӑх, повеҫсем ҫӑмӑллӑн вуланаҫҫӗ, хитре чӗлхепе ҫырнӑ.
Наци вулавӑшӗнчи кӗнеке хӑтлавне хутшӑннисем хушшинче ӑслӑлӑх кандидачӗсем Вячеслав Ендеров, Анатолий Скворцов, Вениамин Вишневский, Иван Дубанов вӗрентекен тата ыттисем пулнӑ.
Суйлав умӗн Чӑваш Енре «хӗрӳ лини» ӗҫлеме тытӑннӑ. Call-центра республикӑри общество палатин ҫумӗнче хута янӑ.
«Хӗрӳ линин» хӑтлавне Наци вулавӑшӗнче ирттернӗ. Тӗп суйлав комиссийӗн Председателӗ Александр Цветков кунашкал центр пӗлтӗр республика Элтеперне суйланӑ чухне те ӗҫленине палӑртнӑ. Ку енӗпе Раҫҫейри 26 субъект хушшинче Чӑваш Ен виҫҫӗмӗш вырӑн пулнӑ. Ҫӗршывӗпе унта килнӗ 1000 ыйтуран 168-шӗ Чӑваш Енри ҫынсенчен пулнӑ.
Кӑҫал «хӗрӳ лини» ӗҫченӗсем заявкӑсемпе ыйтусене пӑхса тухма ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ. 62-35-86 номерпе шӑнкӑравласан специалистсем кирек мӗнле ыйтӑва та хуравлӗҫ. Суйлав вӑхӑтӗнче йӗркене пӑснине те ҫак номерпех пӗлтерме пулать. Лини ун чухне талӑкӗпех ӗҫлӗ.
Чӑваш наци вулавӑшӗпе республикӑри Профессилле ҫыравҫӑсен союзӗ социаллӑ партнерлӑх пирки хут ҫырсах ҫирӗплетнӗ. Енсем ҫак документа ӗнер алӑ пуссах ҫирӗплетнӗ.
«Савӑнӑҫлӑ пулӑм» (енсем алӑ пуснине республикӑн Культура министерстви ҫапла хакланӑ) Наци вулавӑшӗнче ӗнер пулса иртӗ. Унта ҫыравҫӑсем, вулавӑш ӗҫченӗсем тата журналистсем хутшӑннӑ.
Хута ЧР Наци вулавӑшӗн пуҫлӑхӗ Светлана Старикова тата Профессилле ҫыравҫӑсен союзӗн ертӳҫи Геннадий Максимов алӑ пуснӑ.
Туслӑ ҫыхӑнӑва хут ҫине куҫарни наци кӗнекине сарма регионсем хушшинчи конференцисемпе семинарсем, республикӑри фестивальсемпе конкурссем, ҫыравҫӑсемпе тӗлпулусем, литература каҫӗсем малашне те ирттерессине пӗлтерет. Ятарлӑ тӗллевлӗ программӑсем, ҫавӑн йышши ытти мероприяти ирттересси пирки те шухӑшлаҫҫӗ.
Чӑваш Ене 14 ҫул ертсе пынӑ Илья Прокопьев ӗнер 90 ҫул тултарнӑ. Ҫав ҫынна халалласа республикӑри массӑллӑ информаци хатӗрӗсем ҫине тӑрсах статья ҫине статья шӑрҫаларӗҫ.
Ӗнер республикӑн наци вулавӑшӗнче Илья Павловичӑн юбилейне паллӑ тунӑ. Унта тӗрлӗ шайри тӳре-шара кӑна мар, РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Анатолий Аксаков та хутшӑннӑ.
Унта пухӑннӑ шур сухалсенчен хӑшӗсем хӑйсен иртнӗ ӗмӗрти ӗҫӗ-хӗлӗ пирки аса илнӗ.
Илья Прокопьев Вӑрнар районӗнчи Мӑчамӑш ялӗнче ҫуралнӑ. Малтанхи пӗлӗвӗпе вӑл — педагог: Хабаровскри пединститутра вӗреннӗ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче те ӗҫленӗ. Пурнӑҫӑн тӗп пайне вара парти ӗҫ-хӗлне панӑ.
Чӑваш Ен Элтеперӗн йышӑнӑвӗпе ӗнер «Чӑваш Республики умӗнче тунӑ тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа чысланӑ.
+0.3 °C